به جرأت میتوان گفت در دورهای شناختهشدهترین بازیگر زن در ژانر کمدی در پرمخاطبترین مجموعههای تلویزیونی بود. بازیگر مردمی مجموعه «جنگ 77» در نقش ماندگار "مریم" و مسافر فضایی سریال «این زمینیها» که این روزها با سریال «بزرگمرد کوچک» میهمان مخاطبان آیفیلم است. پخش سریالهای متعدد با بازی او بهانهای شد تا با وی به گفتگویی اختصاصی بنشینیم.
- تقریباً بیشتر نقشهایی که ایفا کردید در ژانر طنز بوده، این مسئله به دلیل علاقه شخصی شما بوده یا پیشنهادها شما را به این سو سوق داده؟
هم پیشنهادها و هم به شخصیت خود من برمیگردد. من خیلی آدم شلوغ و پرجنب و جوشی هستم. البته خب بیشتر هم در آن ژانر معرفی شدم و نقشهایی که به من پیشنهاد میشد نقشهای پرانرژی و شلوغ و فضول بوده تا نقشهای درام. یعنی هر دو دلیل با هم تأثیرگذار بوده.
- به نظر خودتان کدام نقشتان در کدام کار نقطه عطف بازیگری شما بوده ؟
سوال سختی پرسیدید. شاید هیچ نقطه عطفی وجود نداشته و همان شروع کار من نقطه عطف کار من بوده. مثلاً در فیلمنامهنویسی از دقیقه صفر تا دقیقه 20 باید صبر کنید تا به نقطه عطف اول برسید. یعنی گره اول میشود نقطه عطف اول. یعنی شما باید یک سابقهای داشته باشید که به نقطه عطف برسید. در مورد من نقطه صفر برایم نقطه عطف بوده. من از بالای بالا شروع کردم. یعنی در عرض دو یا سه روز در یک بازه زمانی در سال 77 تبدیل به معروفترین بازیگر زنی شدم که در تلویزیون بازی میکرد. بعد از آن هم شاید نقشهای درخشانی بوده ولی اتفاق اصلی برای من همان اتفاق اول بود.
- به نظرتون دلیل ماندگار بودن "لاله صبوری" چیست؟ چه دلیلی باعث شده که شما به عنوان یک بازیگر برای نسلهای مختلف شناخته شده هستید؟
من با اینکه از راه بازیگری درآمد کسب می کردم ولی خیلی سعی کردم در هر کاری بازی نکنم. من میتوانستم به نحوی در این سالها خودم را هم به لحاظ کاری و هم به لحاظ اجتماعی خرج کنم که در هر مراسمی شرکت کنم. امروزه بسیاری از بازیگرهای ما خانم وآقا در تمام افتتاحیهها و مجالسی که برگزار میشود حاضر هستند. در خیلی از سریالها هم حضور دارند. البته من این مسئله را رد نمی کنم. ولی به نظر من حضور به این شکل مانند این است که هر شب جایی برای شام دعوت باشی. یک بار ممکن است که خوب پذیرایی شوی و اگر هر شب به آن میهمانی بروی نادیده گرفته میشوی و به درستی تحویل گرفته نمیشوی و تبدیل به شخص دم دست میشوی. من سختیهای اینگونه زندگی نکردن را کشیده ام اما سعی کردم خیلی خودم را خرج نکنم.
- وبسایت آیفیلم چندی قبل دیدگاهی را با مخاطبان به اشتراک گذاشت با این مضمون که " به نظر شما دلایل ماندگاری یک هنرمند چیست؟" درصد زیادی از بینندگان، مردمی بودن و به دنبال حواشی نرفتن را راه ماندگاری یک هنرمند شمردند. از دیدگاه شما به عنوان یک هنرمند با توجه به جوابی که به سوال قبل دادید میتوانیم نتیجه بگیریم که گزیده کار بودم و به دنبال حواشی نرفتن یک راه خوب برای ماندگار شدن یک هنرمند است؟
بله. البته در مورد حواشی امروز کاملاً برعکس است. من حدود بیست سال بازی کردم با احتساب سه سالی که در رشته تئاتر تحصیل کردم 23 سال است که من در این حرفه حضور دارم، ولی هیچ صدایی، هیچ حرفی، هیچ حاشیهای نداشتم تا زمانی که راجع به یک مشکلی یک گفتگوی معمولی کردم یا زمانی که در یک مصاحبه تلویزیونی روی آنتن به شوخی در جواب مجری چیزی را عنوان کردم. این قبیل مسائل باعث میشود که یکدفعه بالا بیایی. البته شرایط جدید بازیگری حاشیه میطلبد البته نه زیاد و غیرواقعی. اما مردمی بودم به نظر من خیلی مهم است و مربوط به ذات آدمهاست. خیلیها ذاتاً مردمی نیستند حتی اگر آدم معمولی هم باشند نمیتوانند مردمی باشند. ولی من کلاً مردمی هستم. این مسئله به این برمیگردد که بعضیها ژن مردمی بودن و صمیمی بودن را دارند و بعضیها ندارند.
- «بزرگ مرد کوچک» سریالی که در حال حاضر از آیفیلم پخش میشود. در مورد این سریال توضیح بدید و کار با آقای"رسام" .
هروقت صحبت از سریال «بزرگ مرد کوچک» میشود عمیقاً متأثر میشوم. من سر آن کار خیلی چیزها از آقای "رسام" یاد گرفتم. تجربه خوشایندی بود. آقای "رسام " بسیار مرد حرفهای و صبور و ساکتی بود. ترکیب من و "رامبد جوان" به عنوان دو بازیگر شلوغ و پرجنب و جوش در آن کار تجربه جالبی بود. ولی حیف که آقای "رسام" دیگر نیستند. روحشان شاد.
- با توجه به اینکه شخصیت اصلی سریال «بزرگ مرد کوچک» یک پسربچه نوجوان است و داستان سریال حول دغدغههای او میچرخد، به نظر شما اگر امروزه سریالی مشابهی ساخته شود باید چه چیزی را به عنوان دغدغه یک نوجوان امروزی مطرح کند؟
به نظر من بزرگترین دغدغه اجتماعی امروزه فضای مجازی است. من دو فرزند بزرگ دارم و فرزند سومم یازده سال دارد. من بسیار نگران استفاده او از فضای مجازی هستم. یک راه وجود دارد که به او بگویم نباید به سراغ گوشی و فضای مجازی برود اما وقتی در جامعه وجود دارد و دوستان او صفحات شخصی در این فضا دارند آیا من به عنوان مادر میتوانم او را از داشتن فضای مشابه منع کنم؟ بهتر است که با نظارت خود من یک صفحه شخصی داشته باشد. دغدغه و گرفتاری بچه های این دوره به دلیل نبود آموزش مناسب در مورد استفاده از فضای مجازیست. من مطلبی را در مورد مشکلی که چندی پیش برای دختر سیرجانی در فضای مجازی بوجود آمد نوشتم. در این مطلب نوشتم که پدرها ومادرهای کسانی که این مشکلات برای آنها بوجود آمده مقصر هستند. من مطمئنم که دغدغه امروزی جامعه فضای مجازی است.
- بعد از جنگ 77 کم کار شدید؟ دلیل خاصی داشت؟
نه دلیل خاصی نداشت. پیشنهادی برای بازی نداشتم. در مواقعی کاری پیشنهاد میشد ولی وقتی کار جدی میشد عوامل میگفتند که شخص دیگری را برای این نقش انتخاب کرده اند.
- در حال حاضر و در دنیای کنونی بازیگری از این قسم دغدغهها برای بازیگران وجود دارد؟
در آن زمان ممنوعیت کاری زیاد بود. ممکن بود به خود شخص هم اعلام نکنند یا اینکه یک شخصی نگذارد یک بازیگری کار کند. در حال حاضر من این عقیده را ندارم که کسی مانع فعالیت من می شود. اگر کم کار باشم هم اعتراض نمیکنم و نمیگویم که به من بی احترامی شده و... خب مگر آن زمانی که من پرکارترین بازیگر تلویزیون بودم کسی اعتراضی کرد که حالا من به کم کاری اعتراض کنم.
- در تلویزیون پرکارترید تا در سینما، این انتخاب خودتان است؟
من اصلاً در سینما کار نکرده ام. وقتی ره صد ساله را یک شب بروی اشتباه هم میکنی، چون تجربه شخصی را که آهسته این مسیر را طی کرده، نداری. یک زمانی به من و "کوروش تهامی" و "سروش صحت" همزمان کار سینمایی پیشنهاد شد ولی من سر کار سینمایی نرفتم چون می خواستم در نقش اول بازی کنم. همه کارهایی که پیشنهاد میشد را به همین دلیل رد کردم.
- شما علاوه بر بازیگری و نویسندگی کار کارگردانی هم میکنید.
من دو سال ونیم کارگردان و نویسنده برنامه کودک پنگول در شبکه پنج بودم. من اصولاً چراغ خاموش کار میکنم. دو مستند مفصل هم ساختم. در حال حاضر هم دوست دارم با آیفیلم همکاری کنم.
- اولویت شما کدام است؟ کدام یک از این کارها بیشتر روح شما را تغذیه میکند؟ بازیگری، نویسندگی یا کارگردانی؟
واقعاً کلی نگاه میکنم. آدم جزئینگری نیستم. کلی و ایدهآلیسم نگاه میکنم. انتخاب من کار خوب است. هر کدام از این کارها که خوبتر و وزینتر باشد را انتخاب میکنم. اگر بگویم که بازیگری را بیشتر دوست دارم ممکن است مثل بعضی وقتها بازیگری در یک پروژهای هیچ نقطه مثبتی نداشته باشد و یک آدم ایده آلیست را راضی نکند. نقش خوبی نباشد یا اینکه نقش مقابل خوب بازی نکند یا خیلی چیزهای دیگر. اولویت من همیشه کار خوب است در یک پروژه حرفهای با آدمهای حرفه ای، حاضرم در هر زمینهای که تخصص دارم، همکاری کنم. ولی در پروژهای که حرفهای نیست، که امروزه اکثر کارهای اینطور است، به هیچ عنوان حاضر نیستم کار کنم.
خانم" صبوری" مسئلهای که این روزها زیاد به چشم میخورد استفاده از نابازیگرها در نقشهای اول هست. اکثر این اشخاص هم راز ماندگاری را بلد نیستند. به نظر شما این کار و این نحوه انتخاب حرفهاست؟
به این مسئله از چند منظر میتوانیم نگاه کنیم. مثلاً امسال در جشنواره، فیلم سینمایی 23 نفر اکران شد دراین فیلم بچه ها باید نابازیگر باشند. یک زمانی ضرورت فیلمنامه و نقش ایجاب میکند که از نابازیگر استفاده شود. یک زمانی هم عوامل فیلم این کار را می کنند که پول ندهند و ضرورت مالی موجب این مسئله میشود. البته نابازیگر هم دو تعریف جدا دارد. یک وقت یک شخصی درس تئاتر و سینما خوانده یا دوره دیده است ولی دیده نشده این شخص نابازیگر نیستند. یک وقتی هم هست که شخص اقبال بلندی دارد و این مسئله برای او پیش میآید.
- به نظرتون این نوع انتخاب حرفهای است؟
من احتمالاً اگر فیلمی بسازم این کار را نمیکنم ولی ترجیح میدهم قضاوت نکنم. چون به نظر من دیوار منع، دیوار کوتاهیست. هر چیزی را منع کردم برای خودم هم پیش آمد. این مسئله را نمیگویم چون ترس این را دارم که اگر خودم کاری را بسازم در شرایطی از یک نابازیگر استفاد کنم ولی ممکن است مجبور به این کار شوم.
- کدام وجهه از توانایی بازیگری "لاله صبوری" هنوز جلوهگر نشده؟
سوال سختی پرسیدید. واقعاً نمیدانم.
خیلی از همکارهاتون در جواب این سوال از نقشهایی گفتند که تا به حال تجربه نکردند و دوست دارند که ایفا کنند.
دورههای فیلمنامهنویسی که برای بچههای مبتدی و پیشرفته برگزار کردم باعث شد که اطلاعاتم را به روز کنم و به همراه بچههای آن کلاسها یک روند رو به جلو داشته باشم. من یک ذخیره ادبیاتی و تصویری از قبل داشتم، و سعی کردم مثل پزشکانی که سعی نمیکنند اطلاعات پزشکی خود را به روز کنند و هنوز از نسخههای قدیمی استفاده میکنند کار نکنم. وقتی فیلمها را نگاه میکنم با اطلاعاتی که کسب کردم سعی می کنم ریزبینتر وموشکافانهتر به جزئیات نگاه کنم. من نمیگویم چه نقشی میخواهم ولی با توجه به تجربههای این سالیان و از این دوره به بعد اگر نقشی ایفا کنم حتماً و قطعاً بهتر و متفاوت تر از گذشته بازی میکنم. این مسئله را با اعتماد به نفس می گویم. فرقی نمیکند چه نقشی باشد چون نگاه من متفاوتتر از گذشته شده.
- خانم "صبوری" بینندگان آیفیلم اغلب مواقع از پخش سریالهای قدیمی تشکر میکنند. به نظر شما چه چیزی در سریالهای قدیمی، آنها را ماندگار کرده است؟
این دوره، دوره سهلانگاری و مدیران نالایق هست. البته نه همه مدیران بلکه بعضی از مدیران هستند که کار بلد نیستند معنی طرح و کار رو نمیفهمند. بودجه در نظر گرفته میشود و ناکارآمدی باعث میشود محصولی تولید شود که مخاطب ندارد. در گذشته همه چیز اصولی بود. فیلمنامه خوب نوشته می شد و کارگردان درست کار میکرد. من سر کارهایی این اواخر رفتم که حتی یک تمرین معمولی قبل از جلوی دوربین رفتن ندارند. کارهای الان مخاطب زیادی ندارند.
- حرف پایانی ...
امیدوارم که اتفاقهای خوبی در برنامهسازی بیفتد. به نظر من سریالهای قدیمی باید خیلی خوب باشند که هنوز بیننده دارند. اصولاً نوستالژی و قدیمی بودن برای من ناراحت کنندهست. هر چیزی که مربوط به گذشته است من را اذیت میکند و هیچ جذابیتی برای من ندارد. چون اگر خوبی در مسائل قدیمی وجود داشته باشد که مربوط به گذشته است و تمام شده و اگر چیز بدی هم باشد که یادآوری آن اذیت کنندهست. مطمئن هستم که این مسئله برای همه ناراحت کننده است. پس ببینید چقدر این سریالهای قدیمی خوب هستند که با وجود یادآوری فضای قدیمی هنوز جذاب است.
- چه پیامی برای مخاطبان آیفیلم دارید؟
امیدوارم که کارهای ما را ببینند و دوست داشته باشند.
(مصاحبه کننده: سمانه مقدم)